اين رشته علمی هم اکنون مراحل رشد و توسعه خود را سپري مي کند .تا اوايل قرن نوزدهم ميلادي ، موضوع تغذيه به طور علمي و آکادميک ، در جوامع بشري مطرح نبوده است . شهرنشینی و تشکیل اجتماعات ، باعث تغییرات زیادی در چگونگی تغذيه بشر شده است .

تاریخ بشر نشان می دهد که اولین اجتماعات و شهرها در مناطقی چون بین‌ النهرین ، آسیای غربی ، مصر و یونان بوجود آمده اند . شهرنشین های اولیه ، با شیوه های کشاورزی و دامپروری آشنا بودند و برای تغذیه خود از محصولات متنوع استفاده می ‌کردند .

داکتر " آرتور کیت " و داکتر " ارنست هرتسفیلد " در کتابی به نام " صنایع ایران " ثابت کرده‌ اند که کشاورزی ، از فلات ایران آغاز شده است . به نظر این محققان ، ایران نخستین کشور جهان است که انسان اولیه در آن به کشاورزی و دامپروری پرداخته است . در حفاری هایی که در بعضی از نقاط ایران نظیر شوشتر ، دامغان ، تخت جمشید و تپه سیلک کاشان به عمل آمده است ، نشان می دهد که تاریخ کشاورزی در ایران ، به بیش از 6000 هزار سال پیش باز می گردد .

تاریخ تغذیه در یونان نیز نشان می ‌دهد که مردم یونان باستان برای تغذیه ، اهمیت زیادی قائل بوده اند و این جمله به آنان منسوب است که " برای تقویت روح ، هرگز جسم را نباید فراموش کرد و باید مردم را با ورزش و غذای مناسب تربیت کرد . " شواهد نشان می ‌دهد که در زمان های قدیم ، مردم یونان عموما ً از گیاهان تغذیه می ‌کردند و مصرف گوشت گوسفند ، پرندگان و ماهی و نیز شکر و لبنیات در بین بعضی از طبقات اجتماع ، معمول بوده است . مردم یونان از گذشته ، روغن زیتون را بسیار دوست داشته و مصرف می‌ کرده اند .

اما در روم قدیم ، غلات ، غذای اصلی مردم را تشکیل می‌ داده و مصرف گوشت منحصر به طبقه اشراف بوده است . مردم روم قدیم ، کشاورزی می‌ کردند و برای تغذیه خود از غلات ، حبوبات ، میوه ها و انواع سبزی ها استفاده می ‌نمودند . در دوران های بعد ، یعنی پس از استقرار امپراطوری در روم ، وضع تغذیه مردم تغییر کرد و رومیان بعد از فتوحات مختلف ، از شیوه تغذیه مردمان سرزمین های فتح شده تقلید کردند . در آن زمان ، حتی کتب آشپزی نیز در روم منتشر شده است . به عنوان مثال در قرن دوم میلادی ، کتاب Deipnosphistae اثر Athenaeus تدوین شد که طرز تهیه غذاهای گوشتی ، سبزی ها و اطلاعات دیگر درمورد تغذیه در آن شرح داده شده است .

غذاها و آثار و فواید آنها ، از گذشته مورد توجه طبیبان و حکیمان بوده است . تلاش پیگیر انسان در جهت یافتن خواص و فواید مواد مختلف غذایی و نقش آنها در حفظ تندرستی ، به تدریج " علم تغذيه " را بوجود آورد . علم تغذيه ، علمي است که در آن مراحل مختلف تغذیه ، از بدست آمدن ماده غذايي تا مصرف آن به وسيله انسان ، مورد بحث و بررسي قرار مي گيرد . اين علم ، به ارزش‌ مواد غذايي ‌و نحوه ‌تغذيه ‌مناسب‌ براي‌ حفظ‌ سلامت‌ بدن‌ مي‌ پردازد و درواقع به ما مي ‌آموزد ، آنچه مي‌ خوريم و مي‌ نوشيم ، چه تاثيراتي بر جسم و روان ما دارد .

با علمي شدن مسأله تغذيه ، اکنون مي دانيم که غذای انسان باید از پروتئین ها ، چربی ها ، کربوهیدرات ها ، مواد معدنی ، ویتامین ها و آب تشکیل شده باشد تا رشد و سلامت سلول های بدن تامین شود .

غذاي سالم ، اصلي ترين منبع انرژي براي انسان است و منجر به توليد سلولهاي تازه و جوان در بدن مي شود . غذای سالم ، دمای طبیعی بدن را که در هنگام سلامت ثابت است ، حفظ مي کند . اگر بخواهيم تعريف جامعي از غذاي مفيد داشته باشيم ، بايد بگوييم : " هر ماده جامد و مايعي که پس از خوردن ، در انجام اعمال حياتي بدن و رشد و نمو ، نقش داشته باشد ، غذا ناميده مي شود . " طبق اين تعريف ، بعضي از موادي که به غذاها افزوده مي شوند ، مانند ادويه جات ، عطرها و رنگ ها ، مواد مغذی محسوب نمي شوند .

غذاي سالم و مناسب که شامل پروتئين ، ويتامين ، مواد معدني و نیز مواد قندي و نشاسته اي است ، بايد در طول روز به اعضا و جوارح انسان برسد . نقش اين مواد در بدن بدین شکل است که مواد پروتئین دار ، در نگهداری و ترمیم بافت ها و ساختن بافت های جدید نقش بسزايي دارند . ویتامین ها ، مواد معدنی و آب نيز برای رشد طبیعی انسان ، مورد نیاز هستند ، اما تولید انرژی و کالری نمی کنند . چربی ها نيز پس از آب و مواد قندی ، بیشترین ماده مغذی بدن را تشکیل می دهند . حال اگر اين مجموعه از مواد غذايي در طول روز به بدن انسان نرسد ، مشکلات گوناگوني از قبيل کندی رشد ، اختلالات خونی و عدم استحکام استخوان ها به وجود مي آيد .

حتماً شما نيز افرادي را که دچار لاغري مفرط هستند ، مشاهده کرده ايد . اين افراد بسيار ضعيف و ناتوانند و چهره آنها زرد رنگ است . چنين افرادي که با کمبود شديد مواد غذایی مواجهند ، درواقع دچار سوء تغذیه هستند .

البته سوء تغذيه تنها به معني کمبود مواد غذايي نيست ، بلکه زياده روي در خوردن مواد غذايي و یا نامتعادل خوردن را نيز شامل مي شود . در واقع سوء تغذيه يک بيماري است که به درمان نياز دارد . سوء تغذيه ممکن است موجب اختلالات شديد در انسان شده و یا در مواردی ، منجر به مرگ شود .

اگر شما بيش از حد مورد نياز ويتامين A دريافت کنيد ، مسموم مي شويد يا اگر انرژي زيادي دريافت کنيد ، دچار اضافه وزن خواهيد شد . امروزه پزشکان نيز ، ريشه بسیاری از بيماري هاي قلبي و عروقي را چاقی و پرخوری مي دانند .

مبحث تغذیه شامل بحث های گسترده ای است که هر روزه با آن مواجه هستیم . سلامت غذا و مواد غذایی و همچنین رژیم های غذایی برای بیماری های خاص ( خصوصا ً بیماری های قلبی و عروقی ) ، همگي در حيطه علم تغذيه نیز مورد بحث قرار مي گیرند .

از آنجايي که خوردن غذا ، یکی از لذت های زندگی انسان است ، نيازمند اصول و برنامه ريزي مناسب است . در صورت برخورداری از برنامه غذايي منظم ، لذت بردن از خوراک مي تواند به داشتن يک عمر طولانی بيانجامد . غذاهای گوارا و لذیذ ، در صورتی که بیش از اندازه مصرف شوند و یا حاوی مواد مضر باشند ، موجب بروز انواع بیماری ها می شوند .

دين اسلام به عنوان جامع ترين نقشه زندگی ، مطالب ارزشمندي را درباره تغذیه صحیح ، به جامعه بشري ارائه کرده است . از انتخاب غذاي پاک و سالم گرفته تا آداب غذا خوردن، توصيه هاي بسیار مفید و ارزنده ای در متون و روايات اسلامی آمده است . جالب است بدانيد درباره تاثيرات غذاهاي مختلف بر اخلاق و روان انسان ، مطالب متنوعی ذکر شده است . علم امروز ، با ظرافت به صحت بسیاری از توصيه هاي غذايي دين اسلام ، پی برده است . به طور مثال ، در قرآن کريم به برخي میوه ها و مواد غذایی اشاره شده است که دانشمندان و محققان جدید ، اهمیت و فوايد آنها را کشف کرده اند .

به عنوان مثال ، در قرآن کريم ، از عسل به عنوان داروي شفا دهنده ياد شده است . داکتر خدادادي از پژوهشگران طبّ قرآني ، در پي آزمايشات فراوان ، فوايد انواع عسل را بر بيماري هاي گوناگون ذکر کرده است . برای نمونه وی در رابطه با يک نوع از عسل ، مي گويد : " عسلي که از تغذيه زنبور از درخت کُنار بدست مي آيد ، در کنترل بيماري ديابت مؤثر است و باعث کاهش قند خون مي شود . "

پژوهش های دانشمندان در کشورهاي پیشرفته نيز تاثيرات مثبت عسل طبيعي را بر سلامت انسان ، تایید کرده است . در هر صورت ، پی بردن به راز سلامتي ، موضوعي مهم و جالب برای بشر است . اميد است يافته هاي انديشمندان در اين زمينه ، راهي روشن را پيش روي انسان های عصر جدید قرار دهد .

در قسمت های آتی ، قصد داریم با نگاهی روشن و علمی ، آموزه های گرانبهای اسلام را در رابطه با " تغذیه " به اطلاع شما برسانیم . پس همچنان با مبحث " تغذيه " همراه ما باشيد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: